Libretto Nedir

Libretto Nedir

Opera, oratoryo, kantat gibi eserlerinin sözel metinlerine libretto adı verilmektedir.  Sözler yarı şiirsel olarak ya da düz metin biçimlerinde olabilmektedir. Operada seyircilere sahnelenen eserin metni küçük bir kitap olarak verilmektedir ki Librettoda: İtalyanca küçük kitap anlamına gelmektedir.

Opera eserlerinde, belirli bir konuyu anlatan şiir, öykü vb gibi durumlar libretto olarak kullanılabildiği gibi başlı başına hiçbir şeye bağlı olmadan, öznel olarak yazılmış librettolarda bulunmaktadır. Genel olarak yazılı eserlerin üzerlerine müzik yazılarak opera eserleri oluşturulmaktadır. Bir tiyatro eseri alınarak oluşturulan librettolarda ise eserin özüne uygunluk zorunlu bir durumdur. Bir tiyatro eserinin tamamı libretto olarak kullanılabildiği gibi, sadece bir bölümü ya da konusu temel alınarak yazılan librettolar mevcuttur.

Opera eserlerinde eserin bestecisi ile libretto yazarı birlikte anılmaktadır. Eserin müziği kadar librettosu da o eserin güzelliğini yansıtan temel unsurdur. Örneğin Da Ponte ile Mozart, Boito ile Verdi gibi.

Da Ponte ve Boito müzik tarihinin en önemli libretto yazarlarındandır.

Kendi eserleri için librettolar yazmayı başarabilen bestecilerde vardır ki bunların en önde geleni de Wagner’ dir.

Yoğunlukta var olan librettolar üzerine müzikler yapılmıştır ancak müzikleri yapılmış ve daha sonra üzerlerine libretto yazılmış eserlerde az da olsa bulunmaktadır. Örneğin; Rus beşleri üyesi olarak bilinen ünlü besteci Rimsky-Korsakov, bestelediği küçük eserlerin üzerine librettoları daha sonra yazdırmıştır.

Yazılan librettolarda müziğe göre ufak çaplı değişiklikler olabilmektedir. Var olan müzikle, sözün, ritmin ve uyağın, uyuşması açısından bu tür değişikliklere başvurulabilinmektedir.  Bunların dışında bazı opera eserlerinin birden fazla librettosu olabilmektedir.

Ülkemizde de Ahmed Adnan Saygun’ un  bestelediği ve librettosunu yazdığı Yunus Emre Oratoryosu dünya çapında üne kavuşmuş ayrıca Fazıl Say’ ın müziklerini yaptığı, Aytaç Yalman’ ın librettosunu yazdığı Nazım Hikmet oratoryosu da son yıllarda önemli olarak gösterilebilecek libretto yazılarındandır.