ATATÜRK VE MÜZİK

Kurtuluş savaşı ve sonrasında gelen Yeni Türkiye Cumhuriyeti, Gazi Mustafa Kemal Atatürk için yeni bir başlangıcın ve yeni oluşumların habercisi idi. Atatürk devrimler içerisinden en önemlisi olarak müzik devrimini görüyordu. Anadolunun zengin folklor yapısının evrenselleştirilmesini istiyordu. Bu hedef doğrultusunda yetenekli gençler yurt dışında eğitimlere gönderildiler. Bazı müzik adamlarına göre Atatürk Türk müziğine karşı ve batı müziği hayranıdır. Atatür' kün Türk müziğine karşı olduğunu, Batı müziğinin ülkeye yerleştirilmesini istediğini düşünenler Atatürk' ü anlamaktan mahrum olan kişilerdir. Amaç eski müzik formunun evrensel boyutlara getirilmesi ve bunu çok sesli müzik anlayışı içerisinde yapılmasıdır. Var olan müzikten vazgeçmiş ya da ondan kurtulma çabasında değildir. Bunun sebebine gelince Atatürk Polifonin bir toplumu nasıl geliştirebileceğini çok iyi biliyordu. Balkan Savaşında yenilgiyi operamızın olmayışına bağlayacak ölçüde durumu ciddiye almıştır. Atatürk geleneksel müziğimizin modernasyon işleminde en çok Ahmed Adnan SAYGUN' a güvenmekteydi. Saygun için Dinçer YILDIZ " O, bütün yöresel dereleri içinde toplayıp gittikçe büyüyerek ve coşarak Ege Denizi' ne çağlar boyunca yalnız su değil, kültür de taşıyan Büyük Menderes Irmağına benzer. Anadolu' nun her yana saçılmış,çok zengin olan kültürel mozayiklerini, evrensel normlar ve ölçütler içinde birbiriyle bağlayarak canlandıran ulusal ruhtur Saygun."  (Bilincin ışında müzik s. 20)Atatürk' ün müziğe bakış açısının ta kendisidir Saygun. Onun müziği Türkiye müziğinin evrensel boyuta taşınmış halidir.  Atatürk' ün müziğe bakış açısından bahsederken Saygun' a da nerden geldik diyeceksiniz. Atatürk Osmanlı Saray Müziğinden, Halk Müziğimizden ve Batının çok sesli müzik tekniği ile harmanlanarak yeni bir müzik istemekteydi. İşte Saygun' un eserlerine bakarsanız bu harmanlamanın ne kadar mükemmel kullanıldığını görürsünüz. Atatürk' ün müziği için Saygun' un müziğine bakmak lazım gelir.Atatürk' ün ölümünden sonra Alman besteci Hindemith' in 1936 Eylül Ayında verdiği rapor doğrultusunda Saygun' un görevine son verildi. "Gençleri etrafında bi bayrak gibi toplayıp ihtilalin başı gibi dolaşan Saygun' un tam musiki reformunun yapılacağı sırada Ankara' dan uzaklaştırılması lazım." (Bilincin ışında müzik s. 21)Saygun' un müzik dehasının yanına bile yaklaşamıyacak bir besteci Saygun' u aforoz ediyor ve bizim müziğimiz için onu bir tehlike olarak görüyordu. 

Şimdi o zaman ki Hindemith hayranlarına soruyorum müzikte yaptığınız reform nerede...