SONAT
XVI. yüzyılın başlarına kadar, vokal müzik(insan sesine dayalı), çalgısal müzikten daha önde idi. Çalgılar sadece insan sesinin arada kalan boşluklarını doldurmak için kullanılan ikincil bir öğeydi. XVI. Yüzyıl, Çalgısal müziğin önem kazanmaya başladığı yüzyıldır. Sonatın da bu yüzyılda ortaya çıktığı olasıdır.
Sonat; İtalyanca tınlamak anlamına gelen “suonare” kelimesinden gelmektedir. Sesin bir çalgı vasıtası ile elde edilmesi kastedilmektedir. Genel olarak dans müziklerinin aksine vokal bir tür olan “Chanson” sonatın temellerini oluşturmuştur. Sonat ilk ortaya çıkışından sonra Oda Sonatı ve Kilise Sonatı olarak ikiye ayrılmıştı ancak yine de sonat ile süit arasında pek fark da yoktu. Sonatta da süitlere benzer dans bölümleri bulunmaktaydı. Triolu menüet bu iki türün arasındaki benzerliğin kalıntısı olarak kalmıştır. Sonat yavaş yavaş gelişim göstermeye devam ederken Klasik Dönemde çok büyük bir evrim geçirmiş ve döneme ağırlığını koyan müzikal tür olmuştur. Tabi burada başta Haydn olmak üzere, Mozart ve Beethoven’ ın sonatı, dönemin en rağbet gören müzik türü olmasında katkıları büyüktür. Bu besteciler sayesinde sonat karmaşık bir yapı olarak doruk noktasına ulaşmış ve genel şeklini almıştır.
Sonat üç bölümlü bir formdur ancak daha sonraları dört bölümlü olarak ta çok yaygın olarak kullanılmıştır. Dört bölümlü sonat biçiminde tempo değerleri; Hızlı, Ağır, Orta hızda ve Hızlı biçiminde sıralanır.
Sonat bir ya da birden çok çalgı için yazılmış olabilir. Örneğin, keman ve viyolonsel sonatı; iki keman bir viyolonsel sonatı gibi..
Klasik sonat biçimi üç temel bölümden oluşur: Sergi, Gelişme, Gelişmenin tekrarı
Sergi: Sonatın konusunu oluşturulan ana temanın dinleyicilere duyurulması esas alınır, bu bölümde sonatın tanıtımı yapılır demek mümkündür.
Gelişme: Sergi bölümünde duyurulan temaların geliştirilmiş ve doruğa çıkartılmış biçimidir. Ezgisel süslemeler, modülasyon, yarım ve kırık kalış, volümdeki gerilimler bu bölümde karşımıza açık bir şekilde çıkar.
Serginin tekrarı: Bu bölümde sergi bölümünün tekrarının teknik ve anlatımsal açılardan tekrarlandığı sonuç bölümüdür. Serginin tekrarını Koda takip eder. Eserin artık uyuşmazlıklardan kurtulduğu ve konunun karara bağlandığı bölümdür.
Müzik ilgili diğer yazıları
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder